2. Bölüm
Risk Kültürü Oluşturmak İçin
Kurum kültürü, bir kurumun çalışanlarının riske yaklaşımını ve riskleri nasıl yöneteceğini belirleyen anlayışı ve bu anlayışın geliştiği ortamı temsil eder. Bu anlayışı kurumun risk felsefesi, değerleri, normları, yazılı veya yazılı olmayan kuralları ve gerçekleştirdiği uygulamaları belirler. KRY, kurum içerisinde yer alan çalışanların yeteneklerinden, algılamalarından, niyet, tutum ve davranışlarından kısaca kurum kültüründen direkt olarak etkilenir.
Şöyle düşünelim, eğer bir kurumda;
- Sadece risk alımı ödüllendiriliyor, gerçekçi olmayan hedeflere ulaşılması konusunda baskı yapılıyor, farklı düşüncelere ve kötü haberlere olumsuz tepki veriliyor, kişiler arası rekabet teşvik ediliyorsa;
- Kişiler herhangi bir işlem, yatırım, yeni bir ürün veya proje hakkında düşüncelerini söylemekten kaçınıyor, riskleri işaret etmekten çekiniyorlarsa;
Sonuç sadece fırsatların tartışıldığı, mutlu ancak sıklıkla istenmeyen sonuçlarla karşılaşan kurumlar ve başarısız KRY uygulamaları olacaktır. Bu nedenle mevcut kültürün incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması ve kültür değişimi KRY uygulamalarının başarısı için oldukça önemlidir.
KRY uygulamalarını başlatacak olan kurumların, etkin bir risk yönetimi için çok boyutlu düşünme kültürü geliştirmesi; farklılıkları ve riskleri fırsata dönüştürmesi gerekmektedir.
- Kurum kültürü oluşturmada anahtar öneme sahip liderlerin desteğinin sağlanması,
- Değişim için iyi tanımlanmış bir yol haritasını oluşturulması,
- KRY stratejileri doğrultusunda yetkinliği geliştirecek, ortak bir dil yaratacak eğitimlerin verilmesi,
- Etik kuralların tanımlanması,
- Risk yönetimini destekleyecek şekilde performans değerlendirme ve ödüllendirme sistemlerinin geliştirilmesi,
- Açık iletişim kanallarının oluşturulması,
- Çalışanların ihtiyaç duydukları verilere ulaşımının sağlanması,
- Ölçüm ve geri bildirim mekanizmalarının, öneri sistemlerinin kurulması,
Risk yönetimi bakış açısına sahip güçlü bir kurumsal kültürün oluşturulmasını sağlayacak önemli adımlardır.
Güçlü bir kurumsal kültür ise, tüm çalışanların işlerini reaktif değil, proaktif şekilde gerçekleştirdiği, kendi kararlarında riski bir faktör olarak ele alabildiği, tehdit ve fırsatlarla ilgili daha az körlük yaşadığı başarılı, hızlı ve esnek bir kurum olma yolunda elverişli bir zemin yaratacaktır.
Kısaca risk kültürü oluşturmak, üst yönetimin risk yönetimi programına anlamlı bir şekilde dahil olması gerektiği anlamına gelir. Böylece kurumun tüm fonksiyonları içerisine risk yönetimi dahil edilebilecektir.